เด็กทารกแรกคลอด หรือเด็กในช่วงอายุ 1 – 3 เดือนแรก มีอาการตาแฉะ ขี้ตาเยอะ น้ำตาไหลตลอดเวลา โดยที่ไม่ได้ร้องไห้ ถ้าเป็นแบบนี้แสดงว่าลูกมีอาการท่อน้ำตาอุดตันแล้วนะคะ
ภาวะท่อน้ำตาอุดตันในเด็ก เป็นการอุดตันของท่อน้ำตาบริเวณปลายท่อที่เปิดสู่โพรงจมูก ซึ่งโดยปกติแล้วในเด็กแรกเกิดจะมีเยื่อบาง ๆ ปิดอยู่ที่ปลายท่อน้ำตา และเยื่อนี้จะหายไปเองเมื่ออายุประมาณ 1 เดือน แต่ยังมีส่วนน้อยที่เยื่อไม่หลุดออกไป ทำให้เกิดการอุดตันที่ปลายท่อน้ำตา หรือในทารกแรกเกิดบางรายอาจเกิดจากการติดเชื้อแบคทีเรียขณะคลอด ทำให้เกิดการอักเสบขอบเยื่อบุตาจนมีขี้ตาลงไปอุดก็เป็นได้
ภาวะท่อน้ำตาอุดตันในเด็ก เป็นภาวะที่พบได้บ่อยในเด็กทารกอาจจะเป็นแค่ข้างเดียวหรือทั้งสองข้างก็ได้ โดยปกติเด็กทารกที่มีอาการนี้สามารถหายได้เองภายใน 2-3 เดือน หลังคลอด แต่ในบางคนที่ไม่หายก็ต้องได้รับการรักษา
อาการของท่อน้ำตาอุดตันในเด็ก
ท่อน้ำตาอุดตัน คุณแม่ต้องสังเกตให้ดีว่าลูกมีอาการเหล่านี้หรือไม่
1. ลูกมีน้ำตาคลอ หรือ มีน้ำตาไหลตลอดเวลา แต่ไม่ได้ร้องไห้
2. มีอาการตาแดง มีการอักเสบ มีขี้ตาหรือมีหนองบริเวณรอบตา เปลือกตาบวมแดงไม่มากนัก อาการนี้มักเป็นตั้งแต่แรก
3. หากมีการสะสมของขี้ตา และเชื้อโรคมาก ๆ เข้าไปในถุงน้ำตาก็อาจจะทำให้อักเสบเป็นฝีบริเวณถุงน้ำตาได้
การดูแลลูกน้อยเมื่อมีอาการตาแฉะ
เน้นเรื่องการทำความสะอาดบริเวณดวงตาของลูกน้อย
- หลังอาบน้ำ ให้ใช้สำลีชุบน้ำอุ่นที่ต้มสุก เช็ดตาข้างที่มีขี้ตาเบา ๆ โดยเช็ดจากหัวตาไปหางตา 1 ครั้งแล้วทิ้งสำลีไป จากนั้นนำสำลีแผ่นใหม่ ชุบน้ำอุ่น เช็ดเบา ๆ บริเวณรอบดวงตาอีกครั้ง แล้วทิ้ง
- ใช้ผ้าสะอาดซับรอบบริเวณดวงตาของลูกให้แห้ง
- ควรเช็ดตาลูกวันละ 2-3 ครั้งหรือเวลาที่ลูกตาแฉะ มีขี้ตาเยอะ
การรักษาท่อน้ำตาอุดตัน
การรักษาโดยการนวดหัวตา บริเวณระหว่างหัวตากับสันจมูก
- ใช้นิ้วชี้กดที่หัวตา ตรงบริเวณระหว่างหัวตากับสันจมูก แล้ววนนิ้วลงเบา ๆ ลากมาตามข้างสันจมูกเพื่อสร้างแรงดันไปดันเจ้าพังผืดที่ปิดรูทางออกของท่อน้ำตาให้ทะลุออกไป
- ควรนวดวันละอย่างน้อย 4 รอบ วิธีจำง่าย ๆ คือให้ทำตอน เช้า กลางวัน เย็น และก่อนนอน โดยทำรอบละ อย่างน้อย 20-30 ครั้ง ส่วนช่วงเวลาที่เหมาะสมในการนวด ควรเป็นตอนที่ลูกหลับ หรือตอนกินนม เพราะจะนวดได้ง่ายขึ้น
- ช่วงที่ลูกมีขี้ตามาก ๆ คุณหมออาจพิจารณาให้ยามาหยอดตา เพื่อป้องกันการอักเสบติดเชื้อด้วย
- หลังจากนวดหัวตา แล้วคุณหมอจะนัดมาดูอาการเป็นระยะ หากไม่ดีขึ้นคุณหมออาจจะพิจารณาให้การรักษาโดยการแยงท่อน้ำตา
การรักษาโดยการแยงท่อน้ำตา
1. การแยงท่อน้ำตาไม่มีอันตรายต่อดวงตาแต่อย่างไร เพราะคุณหมอจะรักษาแค่บริเวณเปลือกตา ไม่ได้ทำอะไรเกี่ยวกับลูกตา
2. การแยงท่อน้ำตาจำเป็นต้องดมยาสลบ เพื่อให้เด็กสลบไปจะได้ไม่รู้สึกเจ็บ
3. การรักษาโดยการแยงท่อน้ำตานี้ ควรทำก่อนเด็กมีอายุครบ 1 ปี เพราะถ้าทิ้งไว้นานเกิน 1 ปี กระดูกในโพรงจมูกก็จะแข็งตัวและหนาขึ้นเป็นกระดูกทึบ ทำให้การแยงท่อน้ำตาไม่สามารถทะลุกระดูกแข็ง ๆ ได้
การรักษาท่อน้ำตาอุดตันแบบใหม่
1. การรักษาท่อน้ำตาอุดตันแบบใหม่ เป็นการผ่าตัดทางเชื่อมท่อน้ำตาโดยวิธีการส่องกล้อง โดยใช้กล้องขนาดเล็กที่เรียกว่า เอ็นโดสโคป (endoscope)
2. คุณหมอจะส่องกล้องเข้าไปในช่องจมูกแคบ ๆ และทำทางระบายท่อน้ำตาใหม่ ซึ่งวิธีนี้จะไม่มีแผลเป็น ฟื้นตัวได้เร็วกว่า แผลหายเร็วกว่าการรักษาแบบเดิม
ท่อน้ำตาอุดตันในเด็ก เป็นภาวะที่มักไม่มีอาการรุนแรง เบื้องต้นหากคุณพ่อคุณแม่ที่สังเกตเห็นว่าลูกมีอาการตาแฉะ มีขี้ตาเยอะ ให้รีบดูแลทำความสะอาดดวงตาของลูกนะคะ ซึ่งหากทำโดยถูกวิธีและสม่ำเสมอก็มักจะสามารถหายได้เอง แต่หากพบว่ามีอาการผิดปกติ อาการไม่ดีขึ้นควรพาลูกไปพบคุณหมอนะคะ
เรื่องอื่นๆที่เราแนะนำสำหรับคุณ