อาการเจ็บจี๊ดๆ ที่เต้านมข้างใดข้างหนึ่ง โดยไม่มีสาเหตุ อาจเกิดจากเต้านมอักเสบก็ได้ โดยเฉพาะคุณแม่หลังคลอดที่อยู่ในช่วงที่ให้นมลูก หรืออาจเกิดจากปลายประสาทอักเสบ เนื่องจากมีก้อนเนื้อบางส่วนที่เต้านมไปเบียดกับเส้นประสาทจึงทำให้เกิดอาการเจ็บจี๊ดขึ้นมา สำหรับคุณแม่ที่มีอาการ เจ็บเต้าจี๊ดๆ ข้างเดียว ก็ลองมาเช็คกันดูว่าใช่อาการเต้านมอักเสบหรือไม่
เจ็บเต้าจี๊ดๆ ข้างเดียว อาจเกิดจากเต้านมอักเสบ
อาการเจ็บเต้าจี๊ดๆ ข้างเดียว อาจเกิดจากเต้านมอักเสบก็เป็นได้ โดยเฉพาะคุณแม่หลังคลอดที่ให้นมบุตรนั้นมักจะมีอาการเจ็บจี๊ดๆ ที่เต้านม สาเหตุมาจากท่อน้ำนมอุดตัน ทำให้เนื้อเยื่อหรือเซลล์เนื้อเยื่อที่ตายแล้วหลุดลอกไปอุดตันท่อน้ำนม จนทำให้เกิดน้ำนมคั่งค้างในท่อน้ำนมเป็นจำนวนมาก ส่งผลให้เกิดอาการอักเสบของเต้านมตามมา หรืออีกนัยหนึ่งเกิดจากการที่คุณแม่ให้นมลูกไม่หมดเต้า จนเกิดอาการคัดตึงและ เจ็บเต้านม นั่นเอง
อาการเต้านมอักเสบ เป็นอย่างไร
คุณแม่หลังคลอดที่มีอาการเต้านมอักเสบมักจะเริ่มจากอาการเจ็บเต้าจี๊ดๆ ข้างเดียว และเกิดอาการอื่นๆ ตามมาร่วมด้วยอย่างรวดเร็วเช่น
- เต้านมบวมแดง แต่สำหรับคุณแม่ที่มีสีผิวค่อนข้างคล้ำจะสังเกตได้ยาก
- คัดเต้า และเมื่อสัมผัสเต้านมดูจะรู้สึกอุ่น
- เจ็บเต้านม คลำเจอก้อนเนื้อในเต้านม
- บริเวณหัวนมจะมีแผลขนาดเล็กและรู้สึกเจ็บปวดมาก
- มีของเหลวปนเลือดไหลออกมาบริเวณหัวนม
- มีอาการเจ็บปวดบริเวณเต้านมตลอดเวลา รวมถึงบริเวณใต้รักแร้หรือใต้วงแขนเมื่อสัมผัส
- คุณแม่จะมีอาการคลื่นไส้ อาเจียน พร้อมทั้งปวดเมื่อยตามร่างกาย
- อ่อนเพลีย หนาวสั่น พร้อมมีไข้สูง 38.3 องศา
วิธีการรักษา
คุณแม่ที่มีอาการเจ็บเต้าจี๊ดๆ ข้างเดียว หรือเต้านมอักเสบ แพทย์จะทำการรักษาโดยการให้ทานยาปฏิชีวนะในกลุ่ม ยาไดคลอกซาซิลลิน หรือ เซฟาเลกซิน (ติดต่อกันหลายวันตามความเหมาะสมของผู้ป่วย และหากมีไข้ร่วมด้วยแพทย์ก็จะสั่งจ่ายยาพาราเซตามอลให้ทาน พร้อมกับแนะนำวิธีดูแลตนเองเพิ่มเติมเพื่อบรรเทาอาการต่างๆ ให้ดีขึ้น เช่น
- หมั่นให้นมลูกหรือปั้มนมอย่างสม่ำเสมอ เพื่อลดปัญหานมคั่งค้างอยู่ใยเต้านมมากเกินไป ส่งผลทำให้เกิดอาการเต้านมบวม
- ให้ลูกดื่มนมจนหมดเต้า โดยอาจจะประคบอุ่นบริเวณเต้านมก่อนให้นมหรือปั๊มนมก่อนทุกครั้งเพื่อให้น้ำนมระบายดีขึ้น แต่ไม่ควรประคบเย็นเพราะจะทำให้นมไหลยากขึ้นเกิดการคั่งค้างนมในเต้าได้
- ขณะให้นมลูกควรนวดคลึงเบาๆ บริเวณเต้านมที่อักเสบไปยังบริเวณหัวนม เพื่อให้น้ำนมระบายดีขึ้น
- ให้นมลูกในท่าที่เหมาะสม สบายๆ จะช่วยให้การหลั่งน้ำนมดีขึ้น
- หากมีอาการเจ็บเต้าจี๊ดๆ ข้างเดียว ควรหลีกเลี่ยงการสวมใส่เสื้อชั้นในที่คับแน่นจนเกินไป
- หากเต้านมอีกข้างมีแผลอักเสบ ควรให้ลูกดูดนมข้างที่ไม่มีแผล และใช้การปั๊มนมแทนในข้างที่เจ็บแผล
- ดื่มน้ำเปล่ามากๆ และทานอาหารที่มีประโยชน์ครบ 5 หมู่เพื่อป้องกันการขาดน้ำและสารอาหารระยะที่ให้นมลูก
วิธีการป้องกัน
เนื่องจากภาวะเต้านมอักเสบ เจ็บเต้าจี๊ดๆ ข้างเดียว ป้องกันได้ยากเพราะสามารถที่จะเกิดขึ้นได้กับคุณแม่ที่อยู่ในช่วงที่ให้นมลูก จึงควรปรึกษาแพทย์เกี่ยวกับวิธีการให้นมลูกอย่างเหมาะสม รวมถึงอาจต้องปฏิบัติตามวิธีดังต่อไปนี้เพื่อลดภาวะเต้านมอักเสบลง
- ไม่ปล่อยให้น้ำนมคั่งค้างอยู่ในเต้านมเป็นเวลานานๆ ควรให้ลูกดื่มนมหมดทั้งสองเต้า หากลูกดื่มนมไม่หมดเต้าควรใช้วิธีปั๊มนมระบายน้ำนมช่วย
- เลือกท่าให้นมลูกที่เหมาะสมเพื่อให้ลูกดูดนมบ่อยขึ้น ช่วยลดความเสี่ยงที่จะเกิดภาวะเต้านมอักเสบ เจ็บเต้านม
- หากเกิดแผลอักเสบบริเวณหัวนม ควรป้องกันความชื้นและรักษาความสะอาดแผลเสมอ
- รักษาสุขอนามัยด้วยการล้างมือบ่อยๆ และทำความสะอาดบริเวณหัวนมบ่อยๆ เพื่อสุขอนามัยของลูก
- ดื่มน้ำมากๆ โดยเฉพาะในช่วงที่ให้นมลูกเพื่อป้องกันภาวะขาดน้ำ
- หลีกเลี่ยงการสูบบุหรี่หรือดื่มเครื่องดื่มแอลกอฮอล์ทุกชนิด
เต้านมอักเสบ ให้นมลูกได้ไหม
คุณแม่ที่มีภาวะเต้านมอักเสบเจ็บเต้าจี๊ดๆ ข้างเดียว ควรให้ลูกดูดนมข้างที่ไม่มีแผลอักเสบไปก่อน เพราะหากยังให้ลูกดูดข้างที่อักเสบมีแผลจะทำให้มีแผลมากขึ้นและทำให้แผลหายช้าเสียงต่อการอักเสบอย่างรุนแรง แต่หากมีภาวะเต้านมอักเสบทั้งสองข้าง ควรหยุดให้นมลูกจากเต้า และใช้การปั๊มนมให้ลูกดื่มแทน เพื่อลดความเสี่ยงและการติดเชื้อจากแบคทีเรีย
คุณแม่หลังคลอดที่อยู่ในระยะที่ให้นมบุตรโดยเฉพาะ 1 – 3 เดือนแรกมักจะมีอาการเต้านมอักเสบเจ็บเต้าจี๊ดๆ ข้างเดียว เนื่องจากน้ำนมคั่งค้างในเต้า หรือเกิดจากท่อนมอุดตัน เพราะฉะนั้นการให้นมลูกจนหมดเต้า และให้นมลูกในท่าที่เหมาะสมจะช่วยลดภาวะเต้านมอักเสบลงได้ แต่หากคุณแม่มีอาการเจ็บเต้านม เต้านมบวมแดงและมีไข้ร่วมด้วย ให้รีบมาพบแพทย์เพราะอาจจะเกิดภาวะเต้านมอักเสบนั่นเอง
เรื่องอื่นๆที่เราแนะนำสำหรับคุณ