อาการ เบื่ออาหาร หรือ Loss of Appetite คือภาวะที่บุคคลสูญเสียความอยากอาหารหรือมีความต้องการรับประทานอาหารน้อยลง สาเหตุอาจเกิดจากปัญหาสุขภาพชั่วคราว เช่น ผลข้างเคียงจากการใช้ยาบางประเภท หรือสาเหตุที่รุนแรงกว่า เช่น โรคมะเร็งบางชนิด ผู้ที่มีอาการเบื่ออาหารอาจพบอาการอื่นร่วมด้วย เช่น น้ำหนักลดลงและรู้สึกอ่อนเพลีย หากไม่ได้รับการรักษาอย่างเหมาะสม อาการอาจทรุดลงและนำไปสู่ภาวะแทรกซ้อน เช่น การขาดสารอาหารซึ่งอาจส่งผลเสียต่อสุขภาพในระยะยาว ดังนั้น หากคุณมีอาการเบื่ออาหารที่ไม่หายไปเอง ควรปรึกษาแพทย์เพื่อรับการตรวจวินิจฉัยหาสาเหตุและรับการรักษาที่เหมาะสมต่อไป
เบื่ออาหาร เพราะอะไร เช็กสาเหตุด่วน
สาเหตุของอาการเบื่ออาหารมีหลายอย่าง ดังนี้
- การติดเชื้อ: ทั้งจากไวรัส แบคทีเรีย และปรสิต เช่น หวัด ไข้หวัดใหญ่ ปอดบวม อาหารเป็นพิษ หรือโรคกระเพาะอาหารและลำไส้อักเสบ
- ท้องผูก: อาจเกิดจากการรับประทานอาหารที่มีไฟเบอร์น้อย ดื่มน้ำไม่เพียงพอ หรือขาดการออกกำลังกาย
- อายุที่เพิ่มขึ้น: ผู้สูงอายุมักมีการเปลี่ยนแปลงของระบบย่อยอาหาร การรับรสและกลิ่น รวมถึงปัญหาสุขภาพอื่นๆ
- กรดไหลย้อน: ทำให้เกิดอาการแสบร้อนกลางอก คลื่นไส้ และเบื่ออาหาร
- ปัญหาสุขภาพจิต: เช่น ความเครียด วิตกกังวล ซึมเศร้า หรือความผิดปกติในการรับประทานอาหาร
- โรคเรื้อรังเกี่ยวกับระบบทางเดินอาหาร: เช่น ลำไส้แปรปรวน โรคเซลิแอค หรือโรคลำไส้อักเสบเรื้อรัง
- การตั้งครรภ์: โดยเฉพาะในช่วงไตรมาสแรก อาจทำให้เกิดอาการแพ้ท้องและเบื่ออาหาร
- โรคเรื้อรังอื่นๆ: เช่น เบาหวาน โรคหัวใจ โรคปอด โรคตับ โรคไต หรือมะเร็ง
- ผลข้างเคียงจากยา: เช่น ยานอนหลับ ยาปฏิชีวนะ ยาเคมีบำบัด หรือยาระงับปวดบางชนิด
หากมีอาการเบื่ออาหารที่เรื้อรังหรือรุนแรง ควรปรึกษาแพทย์เพื่อหาสาเหตุและรับการรักษาที่เหมาะสม
อาการเบื่ออาหารแบบไหน ที่ควรพบแพทย์
หากคุณมีอาการเบื่ออาหารที่ไม่ดีขึ้นภายใน 2-3 สัปดาห์หลังจากดูแลตัวเอง หรือยังคงมีอาการต่อเนื่องหลังจากหายจากโรคติดเชื้อ ควรปรึกษาแพทย์เพื่อรับการตรวจและรักษา นอกจากนี้ หากคุณมีอาการผิดปกติดังต่อไปนี้ ควรรีบไปพบแพทย์ทันที:
- น้ำหนักลดลงอย่างรวดเร็วโดยไม่ทราบสาเหตุ
- มีไข้และกระสับกระส่าย
- อ่อนเพลียอย่างรุนแรง
- หายใจลำบาก
- หัวใจเต้นเร็วผิดปกติ
- วิตกกังวลเกี่ยวกับน้ำหนักตัวอย่างมาก และไม่สามารถรับประทานอาหารได้ตามปกติ
- มีอาการขาดสารอาหาร เช่น ตัวซีด ผิวแห้ง ผมร่วง เลือดออกตามไรฟันและฟกช้ำง่าย ตาไม่สู้แสง มองไม่เห็นในที่มืด เจ็บป่วยบ่อย
การพบแพทย์เพื่อรับการวินิจฉัยและรักษาอย่างทันท่วงทีจะช่วยป้องกันภาวะแทรกซ้อนที่อาจเกิดขึ้นจากอาการเบื่ออาหารที่รุนแรงหรือเรื้อรัง
รับมือกับอาหารเบื่ออาหารได้อย่างไร
การแก้ไขปัญหาเบื่ออาหารเป็นกระบวนการที่อาจต้องใช้เวลาและความพยายาม แต่ด้วยวิธีการที่เหมาะสม คุณสามารถปรับปรุงความอยากอาหารและกลับมามีความสุขกับการรับประทานอาหารได้อีกครั้ง ต่อไปนี้เป็นคำแนะนำโดยละเอียดเพื่อช่วยแก้ไขปัญหาการเบื่ออาหาร:
- ทานอาหารให้บ่อยขึ้น: แทนที่จะรับประทานอาหารสามมื้อใหญ่ ลองแบ่งเป็นมื้อเล็กๆ 5-6 มื้อต่อวัน ทานทีละน้อยแต่บ่อยครั้ง จะช่วยให้ร่างกายค่อยๆ ปรับตัวและกระตุ้นความอยากอาหาร
- เลือกอาหารที่มีพลังงานสูงและมีคุณค่าทางโภชนาการ: เริ่มจากอาหารที่คุณชอบ แล้วค่อยๆ เพิ่มอาหารที่มีประโยชน์มากขึ้น เช่น โจ๊ก ซุป หรือสมูทตี้ผลไม้ที่เพิ่มโปรตีน อาหารเหล่านี้ย่อยง่ายและให้พลังงานสูง
- หลีกเลี่ยงอาหารที่ไม่มีประโยชน์: งดอาหารทอด เครื่องดื่มที่มีคาเฟอีน และน้ำอัดลม เนื่องจากอาหารเหล่านี้อาจรบกวนระบบย่อยอาหารและทำให้รู้สึกอิ่มเร็ว นอกจากนี้ ควรหลีกเลี่ยงอาหารที่มีกลิ่นแรงซึ่งอาจทำให้เกิดอาการคลื่นไส้
- สร้างบรรยากาศที่ดีในการรับประทานอาหาร: ลองออกไปรับประทานอาหารนอกบ้านหรือทานร่วมกับเพื่อนและครอบครัว การเปลี่ยนบรรยากาศและมีเพื่อนร่วมโต๊ะอาหารจะช่วยกระตุ้นความอยากอาหารได้
- ดื่มน้ำให้เพียงพอ: ร่างกายต้องการน้ำเพื่อการทำงานที่เหมาะสม พยายามดื่มน้ำให้เพียงพอตลอดทั้งวัน แต่หลีกเลี่ยงการดื่มน้ำมากเกินไประหว่างมื้ออาหารเพื่อไม่ให้รู้สึกอิ่มเร็วเกินไป
- ออกกำลังกายสม่ำเสมอ: การออกกำลังกายช่วยกระตุ้นการเผาผลาญและความอยากอาหาร ลองออกกำลังกายเบาๆ ก่อนมื้ออาหารประมาณ 1 ชั่วโมงเพื่อกระตุ้นความหิว
- ปรึกษาแพทย์เกี่ยวกับอาหารเสริม: ในบางกรณี การรับประทานอาหารเสริมอาจช่วยเพิ่มความอยากอาหารได้ แต่ควรปรึกษาแพทย์ก่อนเริ่มใช้ผลิตภัณฑ์ใดๆ เพื่อให้แน่ใจว่าเหมาะสมกับสุขภาพของคุณ
- จัดการความเครียด: ความเครียดสามารถส่งผลต่อความอยากอาหาร ลองฝึกเทคนิคผ่อนคลาย เช่น การหายใจลึกๆ การทำสมาธิ หรือโยคะ เพื่อลดความเครียด
- ทำอาหารด้วยตัวเอง: การเตรียมอาหารเองช่วยให้คุณควบคุมส่วนผสมและรสชาติได้ และอาจกระตุ้นความอยากอาหารผ่านกลิ่นและการมีส่วนร่วมในกระบวนการทำอาหาร
- ให้เวลากับตัวเอง: การเปลี่ยนแปลงนิสัยการกินต้องใช้เวลา อย่าเคร่งเครียดจนเกินไป ค่อยๆ ปรับเปลี่ยนทีละนิด และชื่นชมความก้าวหน้าของตัวเอง แม้จะเป็นเพียงเล็กน้อย
หากอาการเบื่ออาหารยังคงอยู่หรือรุนแรงขึ้น ควรปรึกษาแพทย์เพื่อตรวจหาสาเหตุที่แท้จริงและรับการรักษาที่เหมาะสม การดูแลสุขภาพอย่างองค์รวมและความอดทนจะช่วยให้คุณกลับมามีความสุขกับการรับประทานอาหารได้อีกครั้ง
เรื่องอื่นๆที่เราแนะนำสำหรับคุณ